Psychotrauma en PTSS

Wat is een trauma?

De term trauma (betekenis: wond) wordt gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis bepaalde klachten ontwikkelt. Er wordt ook wel gesproken van psychotrauma: een wond na een psychische verwonding. Indien u een ingrijpende gebeurtenis meemaakt, zoals een (ernstig) ongeluk, lichamelijk geweld en/of seksueel geweld, dan kunt u daar klachten door krijgen. Dit kan zich uiten in snel schrikken, boosheid, of het ontwijken van situaties die u aan deze nare gebeurtenis doen denken. Het is niet geheel ongewoon dat u een trauma oploopt hierdoor. Een trauma is de emotionele beschadiging die is ontstaan na het meemaken van de schokkende gebeurtenis.

Oorzaken trauma

Zoals eerder omschreven ontstaat psychotrauma door een schokkende, zeer bedreigende gebeurtenis. De klachten kunnen vrij snel na de heftige gebeurtenis ontstaan, maar ook pas later, als een andere gebeurtenis herinneringen hieraan oproept. Bij ongeveer 5-10% van de mensen met een trauma gaat de psychische wond niet vanzelf over en houden ze er lang last van. We spreken van een posttraumatische stressstoornis (PTSS) als de pijn van deze psychische wonden niet minder wordt en uiteindelijk niet verdwijnt. De psychische wond veroorzaakt lichamelijke en geestelijke stress.

Wat is een posttraumatische stressstoornis (PTSS)?

Klachten na een schokkende gebeurtenis gaan bij een groot deel van de mensen geleidelijk over. Zij verwerken het trauma en pakken hun leven weer op. Echter, bij een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is deze gebeurtenis niet goed verwerkt. Onder PTSS wordt een lange, heftige stressreactie op een schokkende gebeurtenis verstaan. U heeft last van constante stress, u voelt zich extra waakzaam en u kunt allerlei lichamelijke klachten ontwikkelen. U voelt zich snel bedreigd en u trekt zich snel terug. Indien de klachten langdurig aanhouden kunnen deze leiden tot sociaal isolement. De symptomen van PTSS kunnen uw dagelijks functioneren ernstig verstoren is het mogelijk dat u de grip op het leven uiteindelijk verliest. PTSS gaat vaak samen met depressie en angststoornissen. Het is daarom belangrijk om zo snel mogelijk hulp te zoeken als na een traumatische ervaring de symptomen zich blijven voordoen of sterk in ernst toenemen.

Symptomen PTSS

Kenmerkend aan een posttraumatische stressstoornis is dat traumatische ervaringen ongewild op verschillende manieren of momenten weer worden opgeroepen: het trauma wordt opnieuw beleefd. Symptomen die bij PTSS vaak voorkomen:

- Angsten
- Vermijding
- Herbelevingen
- Nachtmerries
- Slaapstoornissen
- Woede-uitbarstingen
- Gevoelens van vervreemding
- Emotionele vervlakking
- Negatieve gedachten
- Machteloosheid
- Schuldgevoelens
- Vermijdingsgedrag

Cognitieve gedragstherapie (CTG)

Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van gedragstherapie en gesprekstherapie. De therapie gaat ervan uit dat problemen beïnvloedt én in stand worden door gedachten en gedrag. De insteek van cognitieve gedragstherapie is klacht- en probleemgericht. Het betreft een vorm van therapie die u leert om anders tegen problematische situaties aan te kijken en er anders mee om te gaan. Het inzichtelijk maken van de herkomst van de posttraumatische stressstoornis (op het niveau van denken, doen, voelen) en de instandhouding van vermijdingsgedrag zijn belangrijke aspecten in de behandeling. Cognitieve gedragstherapie leert u via oefeningen en opdrachten anders te denken en te doen. Dit zorgt voor meer vrijheid en vermindering van de symptomen van PTSS en trauma.

Wat kunt u zelf doen?

Om de symptomen van psychotrauma en PTSS te verminderen, zijn onderstaande zaken van groot belang:
- Zoek steun bij mensen die u vertrouwt. Vertel ze waar u last van heeft.
- Zorg voor structuur in uw dag; regelmaat helpt u om grip op uw leven te houden.
- Zorg daarom voor een regelmatig slaap- en eetpatroon.
- Beweeg regelmatig en zoek de buitenlucht op. Buiten zijn en bewegen geeft positieve energie.
- Zoek contact met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt (ervaringsdeskundigen of lotgenoten).

Behandeling trauma en PTSS

Cognitieve gedragstherapie (CTG) en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) zijn de meest gekozen behandelingen bij een posttraumatische stressstoornis en bij de behandeling van een trauma. In overleg wordt bepaald welke behandeling het beste bij u past.

Bron. https://www.ggzstandaarden.nl

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)

De therapie Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort EMDR, is een therapie voor u wanneer u last blijft houden van de gevolgen van een trauma. Door het actief ophalen van herinneringen en tegelijkertijd afwisselend links en rechts een afleidende stimulus aan te bieden (visueel, auditief of tast) raakt het werkgeheugen overbelast. Daardoor neemt de heftige emotie bij de herinnering af. U wordt na elke set gevraagd u te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set stimuli volgt. Afleidende stimuli kunnen verschillende vormen aannemen, denk hierbij aan: de bewegende hand van de EMDR-behandelaar voor uw ogen, geluiden via een koptelefoon of een lampje dat gevolgd dient te worden. Dit gebeurt afwisselend links en rechts en het volgen van de stimuli kost geheugencapaciteit. Deze afwisselende activiteit zorgt voor het prikkelen van de linker- en rechterhersenhelft en activeert het verwerkingsproces. Daardoor hebben de hersenen minder ruimte voor de nare gedachten bij de traumatische ervaring. Door middel van de EMDR-therapie krijgen de nare gedachten een andere betekenis. Langzamerhand worden de herinneringen dragelijker en minder emotioneel beladen. De levendigheid van de herinnering vervaagt, evenals de pijnlijke emoties die eraan gekoppeld zijn. Het trauma blijft niet langer in het heden, waardoor u het niet steeds opnieuw beleeft, maar het trauma wordt echt verleden tijd.

E-health

Ter ondersteuning van de behandeling van trauma en PTSS maken wij gebruik van de E-health modules van therapieland.

Angst en Paniekklachten

Angst is een normale reactie op een reële dreiging. Angst is een gevoel dat verwijst naar dreigend gevaar en gaat gepaard met lichamelijke verschijnselen door activatie van het autonome zenuwstelsel. Het lichaam wordt voorbereid op een ‘fight or flight’ reactie, met versnelde hartslag en ademhaling, verhoogde spierspanning, angstige gedachten en gedragingen zoals verstijven (freeze) of wegvluchten. Angstklachten zijn klachten waarbij angstgevoelens en begeleidende lichamelijke klachten een rol spelen. Ze zijn vaak gerelateerd aan (dreigende) problemen of zorgen op belangrijke levensgebieden (gezin, relatie, werk, sociale contacten, gezondheid), maar kunnen ook spontaan ontstaan. Angstklachten kunnen hinderlijk zijn, zorgen geven (bijvoorbeeld over de lichamelijke gezondheid) en gepaard gaan met sociaal disfunctioneren en overmatige medische consumptie. Het hebben van angstklachten maakt het risico op het krijgen van een angststoornis aanzienlijk groter. Angstklachten gaan vaak samen met depressieve klachten, somatisatie- en spanningsklachten en zijn hiervan niet altijd duidelijk te onderscheiden. Het verschil met een angststoornis betreft de ernst van de symptomen. De overgang van angstklachten naar een angststoornis heeft geen exact afkappunt; er is sprake van een continuüm. Angstklachten worden ook wel subsyndromale/subklinische angststoornissen genoemd. Een angststoornis is een verzamelnaam voor verschillende stoornissen met pathologische angst waarbij de angst aanleiding geeft tot aanhoudend subjectief lijden en/of tot een belemmering van het sociaal functioneren. Pathologische angst kan bij veel andere psychische aandoeningen voorkomen maar wanneer angst het belangrijkste symptoom is, spreekt men van een angststoornis. Angststoornissen staan in de top 10 van ziekten met de grootste ziektelast. Mensen met een angststoornis ervaren hun gezondheid als minder goed, hebben over het algemeen meer moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en een slechtere kwaliteit van leven vergeleken met de algehele bevolking.

Verschillende Angststoornissen

-Paniekstoornis: recidiverende paniekaanvallen, met tussendoor angst een nieuwe paniekaanval te krijgen;
-agorafobie: angst voor en vermijding van situaties waaruit men denkt moeilijk te kunnen ontkomen of waarin men moeilijk hulp zou kunnen krijgen als zich een paniekaanval voordoet;
-specifieke fobie: hevige, aanhoudende angst voor en vermijding van specifiek object of specifieke situatie;
-sociale-angststoornis (sociale fobie): hevige, aanhoudende angst voor en vermijding van situaties waarin men wordt blootgesteld aan een mogelijke kritische blik van anderen. De sociale angststoornis wordt onderverdeeld in een specifieke vorm, waarbij de angst gekoppeld is aan een specifieke situatie zoals podiumvrees en in een gegeneraliseerde vorm, waarbij de angst in verschillende situaties voorkomt;
-gegeneraliseerde-angststoornis: buitensporige, aanhoudende angst of bezorgdheid over een verscheidenheid aan dagelijkse onderwerpen die gepaard gaat met symptomen als piekeren, rusteloosheid, vermoeidheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, spierspanning en slaapproblemen;
-scheidingsangst of separatieangststoornis: niet bij de ontwikkelingsfase passende, excessieve angst of vrees om gescheiden te worden van diegenen aan wie de betrokkene gehecht is; -obsessieve-compulsieve stoornis (OCS): terugkerende en hardnekkige gedachten, impulsen of voorstellingen (obsessies) en/of dwanghandelingen (compulsie).

Soorten Angststoornissen

-paniekstoornis: recidiverende paniekaanvallen, met tussendoor angst een nieuwe paniekaanval te krijgen;
-agorafobie: angst voor en vermijding van situaties waaruit men denkt moeilijk te kunnen ontkomen of waarin men moeilijk hulp zou kunnen krijgen als zich een paniekaanval voordoet;
-specifieke fobie: hevige, aanhoudende angst voor en vermijding van specifiek object of specifieke situatie;
-sociale-angststoornis (sociale fobie): hevige, aanhoudende angst voor en vermijding van situaties waarin men wordt blootgesteld aan een mogelijke kritische blik van anderen. De sociale angststoornis wordt onderverdeeld in een specifieke vorm, waarbij de angst gekoppeld is aan een specifieke situatie zoals podiumvrees en in een gegeneraliseerde vorm, waarbij de angst in verschillende situaties voorkomt;
-gegeneraliseerde-angststoornis: buitensporige, aanhoudende angst of bezorgdheid over een verscheidenheid aan dagelijkse onderwerpen die gepaard gaat met symptomen als piekeren, rusteloosheid, vermoeidheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, spierspanning en slaapproblemen;
-scheidingsangst of separatieangststoornis: niet bij de ontwikkelingsfase passende, excessieve angst of vrees om gescheiden te worden van diegenen aan wie de betrokkene gehecht is;
-obsessieve-compulsieve stoornis (OCS): terugkerende en hardnekkige gedachten, impulsen of voorstellingen (obsessies) en/of dwanghandelingen (compulsie).

Behandeling Angststoornissen

Wij werken volgens de zorgstandaard. Volgens deze zorgstandaard is cognitieve gedragstherapie (CGT) de eerste keus in het geval van een psychologische behandeling van angststoornissen. In deze zorgstandaard is CGT breed opgevat. Onder CGT wordt verstaan een diversiteit van interventies en methodieken waaronder: verschillende vormen van exposure (in vivo, imaginair, interoceptief), responspreventie, cognitieve herstructering, paniekmanagement, taakconcentratietraining, applied relaxation, sociale vaardigheidstraining. De keuze voor een bepaalde specifieke CGT-interventie, op basis van gezamenlijke besluitvorming, is mede afhankelijk van de aard en ernst van de angststoornis en van de aangrijpingspunten van de interventie. De keuze voor een interventie wordt voornamelijk gebaseerd op het soort klachten en symptomen waarop de behandeling is gericht. Naast CGT is EMDR is een veel toegepaste behandeling in de dagelijkse praktijk, niet alleen bij PTSS maar ook bij angststoornissen. Er is echter nog betrekkelijk weinig wetenschappelijke onderbouwing van de effectiviteit van EMDR bij angststoornissen. Over de vraag of en bij welke groepen patiënten EMDR gepast zou zijn en voorgeschreven moet worden, bestaat geen eenduidigheid. Voor de stappenvolgorde in de behandeling van angststoornissen worden de algoritmes in de MDR Angststoornissen gevolgd die zijn opgesteld op basis van effectiviteit en de mate waarin bijwerkingen optreden gedurende een behandeling. De volgende interventies zijn geïndiceerd in de behandeling van angststoornissen met als doel het bereiken van symptoomvermindering en volledig herstel.

Bron. https://www.ggzstandaarden.nl

Super Psycholoog NIP Psycholoog Basis GGZ Emmen Groningen

Het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) is met ruim 13.000 leden de grootste beroepsvereniging van psychologen in Nederland. De vereniging behartigt de belangen

NVGzP staat voor Nederlandse Vereniging Gezondheidszorgpsychologie en haar specialismen. NVGzP is eind 2012 opgericht en telt inmiddels circa 3.200 leden.

Keurmerk bert super psycholoog emmen en groningen

Het Keurmerk Basis GGZ is een eenduidig kenmerk voor kwaliteit in de Basis GGZ. Een psycholoog laat met het keurmerk zien dat hij zich extra inspant voor de juiste zorg

Het BIG-register is een Nederlands register waarin een aantal beroepsgroepen in de gezondheidszorg zijn opgenomen. Hieronder valt ook de GZ psycholoog.