Overspannen of burn-out. U heeft er vast wel wel eens van gehoord of zelfs mee te maken gehad. Maar wat is het nu precies? Indien u te veel stress ervaart, kunt u overspannen raken. Vaak zorgen een aantal zaken samen voor te veel spanning, zoals langdurige spanningen in uw privésituatie of op het werk waarbij u niet direct voor een oplossing kunt zorgen. Gebeurt er veel in korte tijd? Het verwerken van deze gebeurtenissen kost u energie en tijd. Als het u niet goed lukt om deze gebeurtenissen te verwerken of als een aantal zaken verkeerd mislopen, kan dat zorgen voor overspannenheid. Indien u te lang last heeft van stress en uw lijf kan zich niet herstellen van stress, kunt u een burn-out krijgen. Uw 'reserves' zijn dan op en uw lichaam en geest zijn uitgeput. Wanneer u burn-out bent, bent u oververmoeid, voelt u zich fysiek en mentaal uitgeput en bent u niet goed in staat om de dagelijkse werkzaamheden uit te voeren.
Aanpassingsstoornis (incl. overspanning en burn-out)
Een aanpassingsstoornis wordt in de DSM-5 gedefinieerd als emotionele en gedragsmatige symptomen die binnen drie maanden ontstaan als reactie op een aanwijsbare stressor.Hierbij moet het lijden ernstiger zijn dan op basis van de ernst en intensiteit van de stressor verwacht kan worden en moeten de symptomen leiden tot duidelijke beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren.
De volledige beschrijving van de aandoening luidt:
A. De ontwikkeling van emotionele of gedragsmatige symptomen als reactie op een of meer aanwijsbare stressoren die optreden binnen drie maanden na het begin van de stressor(en).
B. Deze symptomen of gedragingen zijn klinisch significant, zoals blijkt uit een of beide van de volgende kenmerken: Duidelijke lijdensdruk die niet in verhouding staat met de ernst of intensiteit van de stressor, rekening houdend met de externe context en de culturele factoren die de ernst en presentatie van de symptomen kunnen beïnvloeden. Significante beperkingen in het sociale of beroepsmatige functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen.
C. De stressorgerelateerde stoornis voldoet niet aan de criteria voor een andere psychische stoornis en is niet slechts een exacerbatie van een reeds bestaande psychische stoornis.
D. De symptomen zijn geen uitingen van normale rouw.
E. Zodra de stressor of de gevolgen daarvan zijn verdwenen, persisteren de symptomen niet langer dan nog eens zes maanden.
Rouw
De diagnose aanpassingsstoornis kan bij rouw worden toegekend wanneer de intensiteit, de kwaliteit of de nawerking van het verdriet na de dood van een geliefd persoon groter is dan wat normaal verwacht mag worden, rekening houdend met culturele, religieuze of bij de leeftijd passende normen. De verwerking van het verlies stagneert en gaat samen met lijdensdruk en disfunctioneren op één of meer gebieden. Een meer specifieke verzameling van met rouw samenhangende symptomen heet persisterende complexe rouwstoornis.
Chronische of levensbedreigende aandoening
Ook een chronische of levensbedreigende somatische aandoening is een belangrijke stressor die aanleiding kan geven tot het ontwikkelen van een aanpassingsstoornis. Dit geldt met name voor oncologische aandoeningen. Zie voor aanvullende informatie de Richtlijn Aanpassingstoornis bij patiënten met kanker. Het krijgen van een chronische of levensbedreigende somatische aandoening leidt doorgaans tot diverse fysieke en psychologische stressoren. Het karakter van de aandoening geeft vaak aanleiding tot existentiële vragen. De combinatie van psychische en lichamelijke stressoren maakt de omgang hiermee extra lastig. De aanpassingsstoornis bij een chronische of levensbedreigende somatische aandoening is deels te verklaren vanuit een psychische stressreactie maar kan ook berusten op ziektegedrag zonder sombere stemming, waarbij de zieke zich terugtrekt uit zijn omgeving, meer slaapt, slechter eet, geen seksuele belangstelling heeft en niet op normale wijze participeert in sociale interactie. Ook na het afronden van een behandeltraject kunnen patiënten klachten ontwikkelen.
Het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) is met ruim 13.000 leden de grootste beroepsvereniging van psychologen in Nederland. De vereniging behartigt de belangen
NVGzP staat voor Nederlandse Vereniging Gezondheidszorgpsychologie en haar specialismen. NVGzP is eind 2012 opgericht en telt inmiddels circa 3.200 leden.
Het Keurmerk Basis GGZ is een eenduidig kenmerk voor kwaliteit in de Basis GGZ. Een psycholoog laat met het keurmerk zien dat hij zich extra inspant voor de juiste zorg
Het BIG-register is een Nederlands register waarin een aantal beroepsgroepen in de gezondheidszorg zijn opgenomen. Hieronder valt ook de GZ psycholoog.